Bayram namazı, biri Ramazan diğeri Kurban Bayramı'nda olmak üzere yılda iki defa kılındığı için nasıl kılınacağı unutulabiliyor. Bayram namazlarının evde kılınabileceğine dair mezhep imamlarının fetvası, Müslümanların akıllarına "Bayram namazı evde nasıl kılınır?" sorusunu getirdi.

İTTİHADUL ULEMA Fetva Kurulu tarafından yapılan açıklamada da belirtildiği gibi camilere göre cemaat sayısının az olduğu veya olmadığı evlerde bayram namazının kılınması yeterlidir ayrıca hutbeye gerek yoktur.

Bayram namazı Hanefî mezhebinde vacip, Şafiî ve Mâlikîler'e göre müekked sünnet, Hanbelîler'e göre ise farz-ı kifâyedir. Bayram namazında okunan hutbe ise sünnettir. Bayram namazını kadınların, seferi olanların ve çocukların da kılmaları meşrudur.

Ayrıca Şâfiîler'e göre, bayram namazının cemaatle kılınması şart olmayıp, münferiden de kılınabilir fakat camide cemaatle kılınması daha faziletlidir.

Bayram namazının vakti, güneşin doğuşu sırasındaki kerahet vaktinin çıkmasından sonradır. Bir mazeret sebebiyle bir beldede bayram namazı birinci gün kılınmamışsa Ramazan bayramının namazı ikinci güne kadar, Kurban bayramının namazı ise 3'üncü güne kadar kılınabilir.

Ancak bayram namazı özürsüz olarak terk edilmişse artık kılınmaz, kurban bayramı ise kerahetle birlikte 2 veya 3'üncü gün kılınabilir.

Bayram namazının diğer namazlardan kılınış bakımından farkı, bunun her rek'atında üçer fazla (zait tekbirler) tekbir olmasıdır. Hanefilere göre, birinci rekatta Sübhaneke'den sonra ancak Fatiha'dan önce üç, ikinci rekatta ise Fatiha ve zammı süreden sonra üç tekbir alınır.

Her namazda olduğu gibi Bayram namazına da niyet ve iftitah tekbiri getirilerek başlanır. “Niyet ettim Allah rızası için Ramazan Bayramı namazı kılmaya uydum imama” denilerek iftitah tekbiri alınır. İlk rek'atta iftitah tekbirinden sonra eller bağlanır ve imam ve cemaat sessizce “Sübhâneke” okur.

Bundan sonra imamla birlikte zait tekbirlere geçilir. Tekbirle birlikte eller kaldırılır ve yanlara bıra­kılır. İmamın tekbiri diğer tekbirlerde olduğu gibi sesli, cemaatin tekbirleri ise al­çak sesle olur. Allah-u Ekber denilerek eller kaldırılır ve yanlara salınır, üç kere “sübhânellah” diyecek kadar beklendikten sonra yeniden tekbir alınır; aynı şekilde eller kaldırılır, yanlara bırakılır ve biraz beklendikten sonra bu rek'attaki zait tekbirlerin sonuncusu olan üçüncü tekbir alınır ve bu defa eller bağlanır.

Cemaat susar, imam gizlice eûzü ve besmele çektikten sonra açıktan Fatiha ve zammı süre okur. Diğer namazlarda olduğu gibi rükû ve sec­de yapıldıktan sonra ikinci rek'ate kalkılır.

İkinci rek'atta imam, Fatiha ve arkasın­dan bir sûre okuduktan sonra zait tekbirleri alır. Üç defa tekbir alınır ve eller yanlara salıverilir. Dördüncü tekbir rükûa geçiş tekbiri olup bu tekbirle rükûya gidilir.

Rüku ve secdenin ardından oturulur, "Tahiyyat, Salli-Barik duaları" okunur ve önce sağ tarafa sonra sol tarafa selam verilerek namaz tamamlanır.

Şafiîlere göre, birinci rekatta yedi, ikinci rekatta beş (zait) tekbir alınır ve tekbirler her iki rekatta da kıraattan önce alınır.

Şafiî'lere göre Bayram namazları Müekked Sünnet'lerdir. İslam alametlerinden sayılır. Cemaatla kılınması daha faziletlidir. Yalnız başına da hutbesiz kılınabilir. Bunu misafirlerde, kadınlarda yalnız başlarına kılabilirler. Güneşin doğuşundan zeval vaktine kadar kılınabilir.

Ramazan ve Kurban Bayramı'nın ilk günü güneş doğduktan sonra vakti girer ve öğle namazına yaklaşık olarak 15-20 dakika kalınca biter. Güneş doğup bir mızrak boyu kadar yükselince kılınması daha faziletli­dir.

Bayram namazı mükekked sünnetlerdendir. Cemaatla kılınması daha sevaptır. Mukim, yolcu, hür, köle, erkek ve kadın herkese sünnettir.

Bayram namazı iki rek'attır. Ezan ve kamet getirilmez. Bayram namazına niyet edilip (Niyet ettim Allah rızası için Ramazan Bayramı namazı kılmaya –cemaat varsa- uydum imama) ihram tekbiri alındıktan sonra iftitah (Veccehtü) du­ası okunur. Sonra 7 defa aralıklı tekbir alınır. Her tekbir alınışında ellerin kulaklara kadar kaldırılıp bağlanması sünnettir. Her iki tekbir arasında,

"Sübhanallahi welhamdu lillahi we lâ ilahe illallahu wellahu ekber" zikrini okumak sünnettir.

Tekbirlerden sonra Eûzu besmele çekilip Fatiha ve zammı sure oku­nur. Rükû, i'tidal ve secdeler yapıldıktan sonra ikinci rek'ate kalkılır. Ön­ce 5 defa tekbir alınır. Birinci rekatte olduğu gibi eller kaldırılıp bağlanır ve yukarıdaki zikir okunur. Tekbirlerden sonra Fatiha ve sure ya da ayet­ler okunur ve ikinci rek'at de tamamlanır.

Tekbirler unutulup Fatiha okumaya başlandıktan sonra hatırlanırsa ya­pılacak bir şey yoktur. Namazın sonunda da sehiv secdesi yapılmaz. İmam bilerek tekbir almaz veya unutursa cemaatin da tekbir almaması gerekir.

Cemaatle kılındığına Fatiha, sure ve tekbirler açıktan okunur.

(İLKHA)