Bingöl Üniversitesi Zaza Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü tarafından düzenlenen söyleşide Zazaca eserleriyle ön plana çıkan Molla Muhammed Huni hayatından kesitler sunarak eserleri hakkında bilgiler paylaştı.
Zazaca Mevlid-i Şerif'in yazarı Abdullah Narin ve Bingöl Üniversitesi Zaza Dili ve Edebiyatı bölümü öğretim görevlisi Murat Varol'un moderatörlüğünde gerçekleşen söyleşide, kendisine yöneltilen soruları cevaplayan Molla Muhammed Huni, ilim öğrenme yolunda çektiği sıkıntıları anlattı.
Molla Muhammed Huni Zazaca yazdığı kaside, kıssa ve şiirlerle tanınıyor. Yazdığı ancak henüz çoğaltılıp yayınlamadığı birçok eseri mevcuttur. İlerleyen yaşına rağmen yazmayı bırakmayan Molla Muhammed Huni, şiirler yazmaya ve kaside seslendirmeye devam ediyor. 98 yıllık hayatına çok şey sığdıran Molla Muhammed Huni, Üstad Bediüzzaman Said-i Nursi'den çok feyiz aldığını ve o hayatta iken kendisini iki defa ziyarete gittiğini aktardı.
"Eskiden gizli tedrisat görürdük"
Eski dönemlerde gizli tedrisat gördüklerini ve Diyarbakır Kurşunlu Camii'nde eğitim aldıklarını ifade eden Huni, "Bir gün seydamın evine giderken 3 tane polis oradaydı. Bizi gözaltına aldılar, bana ait olan Kur'an-ı Kerimi aldılar, ne yaptılar bilmiyorum. Geceyi nezarethanede geçirdim ve çok sıkıntı gördüm. Yaklaşık 9 yıl okudum oralarda. Sonra seydam Hacı Haydar Efendi'ye 'Kur'an tefsiri hakkında nereye gitmemi tavsiye edersin?' diye sordum, o da bana Cizre'ye gitmemi söyledi. Üç yıl da Cizre'de okudum. Çok sefalet çektik okuma hayatında, çok aç kaldık." dedi.
"Seydamın duasıyla Zazaca mevlid yazıp şair oldum"
Molla Muhammed Huni, "Mevlid yazmadan önce mevlidi görüp okumak ve ezberlemek istedim. O sıralar ezber gücüm kuvvetliydi. Seydam 'sana dua edeceğim sen Zazaca bir mevlid yazacaksın.' dedi. Gel zaman git zaman, bir arkadaşım vardı, Bismil'de beraber medrese okurduk. İcazet sahibi biriydi. Kendisine 'Her dilden eser var. Kürdçe tefsirler, şeriat kitapları var. Türkçe, Farsça gibi çeşitli dillerde eserler var ama ben de Zazaca bir eser yazmak isterim' dedim ama o pek inanmadı ve küçümseyerek 'Zazacanın bahsini etme' demesiyle harekete geçtim." dedi.
"Dilimiz çok geniş ama kıymetini bilmedik"
Muhammed Huni "Dilimiz çok geniş ama kıymetini bilmedik. Maalesef çok geride kaldık. Bu kabir kasidesini ilk çıkardığımda çeşitli yerlerde okurdum. Okuduğumda hocaların dikkatini celbederdi ve bana 'Sen Zazacayı piyasaya sürdün.' derlerdi." dedi.
"Yazdığım en güzel kaside Hazreti Yusuf Aleyhisselam'a yazdığımdır"
Hazreti Yusuf kasidesini göz yaşları içerisinde okuyan Huni, "En güzel kasidem, Yusuf Aleyhisselam ile Züleyha üzerine yazdığımdır. Hazreti Yusuf Aleyhisselam'ın kıssası en güzel kıssadır." dedi.
"Molla Muhammed Huni büyük bir şairdir"
Söyleşi programında konuşan Bingöl Üniversitesi Zaza Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğretim üyesi Ayetullah Kayabeyeser, asırlık çınar Huni'nin yazdığı eserlerin Zazaca edebiyatında çok önemli bir yere sahip olduğunu söyledi.
Kayabeyeser, "Bugün Muhammed Ali Huni'yi misafir ettik. Kendisi büyük bir şairdir. Zazaca mevlid, Hazreti Yusuf ve Züleyha kasidesini yazmış. Bunlar haricinde birçok şiirleri var. Henüz neşredilmemiş şiirleri de var. Yaklaşık 70 yıldır Zazaca şiirler yazıyor. Şiirleri Zazaca edebiyatında çok kıymetlidir." ifadelerini kullandı. (Ömer Aşkın-İLKHA)
