İnsan vücudunun savunma sisteminin ağız içindeki organlarından biri olan bademcikler, ağız yoluyla alınan besinleri ve havadaki mikrop ve virüsleri vücuda tanıtarak bunlara karşı antikor oluşmasında önemli rol oynar.
Bademcikler ağız içerisindeki yerleşim yeri nedeniyle kavşak görevi görür. Vücudun savunma sisteminin tam gelişmesi için birçok noktada görev yapan dokuları vardır. Dil kökünde, yutakta ve boğaz arka duvarında bademcik ile birlikte çalışan lenfoid dokular bademcikle aynı görevi yapmaktadır.
Geniz eti ve bademcik sorunlarının çocuklarda büyüme ve gelişmede geri kalmaya, şekil bozukluklarına neden olduğunu belirten uzmanlar, sık tekrarlayan bademcik iltihabı olduğu zaman ameliyatla bademciklerden kurtulmak gerektiğini belirtiyor.
Konuyla ilgili İLKHA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Üsküdar Üniversitesi KBB Uzmanı Op. Dr. Ali Rahimi; eğer doktorlar bademcik ameliyatı kararı vermiş ise kesinlikle çevrenin dinlenmemesini ve doktorun önerilerine uyulması gerektiğini dile getirdi.
"Özellikle sık tekrarlayan bademcik iltihabı olduğu zaman o bademciklerden kurtulmak gerekiyor"
Bademciğin, waldeyer lenf halkasının bir parçası olduğunu belirten Rahimi, "Waldeyer lenf halkasında 5 ayrı bademcik var. İkisi çok duyulmuştur; boğazımızın iki tarafında durur. Üçüncüsü de çok duyulmuştur; geniz eti, dördüncüsü farenjit ve beşincisi dil kökü bademciğidir. Bunların hepsi bir halka oluşturur. Bu halka üst solunum yolundan giren mikropları temizlemek ve bakterileri almakla görevlidir. Bu halka vücudumuzun immun mekanizmasının bir parçasıdır ve lenf dokularından oluşur. Ancak bu enfeksiyonlara çok fazla müdahil olduğu için bazen aşırı bir enfeksiyon nedeni olur. Bu duruma 'sık tekrarlayan bademcik iltihabı' deriz. Boğaz ağrısı, ateş, titreme, yutkunma güçlüğü; bazen ilerlerse konuşma bozukluğu, bademcik flegmonu ve bademcik apsesi de olabilir. Herhangi bir risk olduğu zaman, özellikle sık tekrarlayan bademcik iltihabı olduğu zaman o bademciklerden kurtulmak gerekiyor. Bu bademciklerin çocuklarda olan bir benzeri de geniz etidir. Geniz eti de bu enfeksiyonları bağlayarak aşırı miktarda şişer, şiştiği zaman; orta kulak iltihapları, sinüzit, burun tıkanıklığı, horlama, ağzı açık yatmaya neden olur. Çocuklarda bademcik ameliyatını düşündüğümüzde her zaman geniz etini de yönlendirmek gerekiyor." dedi.
Hangi şartlarda bademcik ameliyatına karar verilir?
Bademcik ameliyatı olmak için birkaç neden olduğunu dile getiren Rahimi, "Birincisi sık tekrarlayan bademcik iltihabı ikincisi de bademciklerin ileri derecede şişmesidir. Bazen bademcikler tek taraflı şişer. O zaman lenfoid hastalık var mı diye biyopsi gerekiyor. Bu durumda bademciği patolojiye göndermek gerekiyor. Bazı bademcik kanserleri de vardır ki o zaman bademcikten parça alınması veya tamamen alınması gerekiyor. Sık tekrarlayan bademcik iltihaplarından sonra bademcik apnesi ve flegmonu gelişebilir. Eğer bunları yemiş ise bunlar çok sık tekrarlayacak ve ileride çok ciddi problemler oluşturacaktır. Eğer romatizmal ateşlere neden oluyorsa romatizmal hastalıkları engellemek için bademcik ameliyatına ihtiyacımız vardır. Bademcik ameliyatına gerek görülüyorsa; 'bu kalsın, gelecekte işimize yarar' diye düşünemeyiz çünkü onun arkasından riskli şeyler geliyor. Eğer doktorlarımız bademcik ameliyatı kararı vermiş ise kesinlikle komşularınızı, çevrenizi dinlememeniz ve doktorun önerilerine uymanız lazım." şeklinde konuştu.
Bademcik ameliyatı nasıl olur?
Bademcik ameliyatı hakkında konuşan Rahimi, "Bademcik ameliyatı doktor açısından kolay bir şeydir. Sabah gelirsiniz; 10-15 dakikalık bir ameliyattır, bademcikler alınır, kanama kontrolü yapılır ve öğleden sonra evinize gidersiniz, uyursunuz uyandığınızda herhangi bir ağrı ve sızı duymazsınız." diye belirtti.
Bademcik ameliyatı hangi yaş aralığında yapılmalıdır?
Bademcik ameliyatının her yaşta olabileceğinin altını çizen Rahimi, "Bademcik kanserinde çok ileri yaşlarda da olsa muhakkak ameliyat olması gerekiyor. Ancak en sık üst solunum yolu enfeksiyonu gördüğümüz zaman aralığı çocukluk yaşlarında olur onun için çocuklarda bu ameliyata ihtiyaç duyuluyorsa yapılması lazım. Bademcikler çok büyüdüğü zaman çocukların hava yolları çok daha dar olduğu için daha çok hava yolunu tıkmaya neden olur. Bu durumda horlama, ağzı açık yatma, gelişme geriliği, çene gelişmesinin geriliği, diş çürükleri, işitme azlığı ve kulak problemlerine neden olabilir. En çok çocuk yaşta yapıyoruz ama ihtiyaç oluyorsa her yaşta da ameliyat yapılabilir." diye konuştu.
"Ağrının artması hızlı bir şekilde iyileştiğini gösterir"
Bademcik ameliyatının anestezi altında yapılan kolay bir ameliyat olduğunu vurgulayan Rahimi, "Bademcikler alındıktan sonra kanama kontrolü yapılır ve hasta uyandırılarak odasına gönderilir. Çok kısa süreli bir ameliyattır ancak ameliyattan sonra bazı komplikasyonlar muhakkak olacaktır. Komplikasyonların birincisi ağrıdır, bademcikleri aldıktan sonra orada kasların hareketleri mecburidir çünkü her defasında tükürüğümüzü yutacağız ve her defa aşağı yukarı gittiğinde boğaz ağrısı gelişecektir. Boğaz ağrısı için gerekirse şurup gerekirse iğne bol bol ağrı kesici verilir ve ağrı kesilmeye çalışılır. Ağrı yaklaşık 7 gün sürüyor. 7 gün sonra ağrı tamamen yok olup gidiyor. Ağrının artması ne kadar hızlı iyileştiğinize bağlıdır. Biz bu duruma 'rejenerasyon ağrısı' yani iyileşme ağrısı diyoruz. Bu ağrı her zaman kötü bir şey değildir. Ağrının artması hızlı bir şekilde iyileştiğini gösterir. Bazı nedenlerden dolayı eğer ağrısı fazla ise su içmeyebilir hastaya muhakkak bol sıvı alınmalı ve 1 hafta sonraki kontrolde her şeyi serbest bırakıyoruz." şeklinde dile getirdi.
"Bademcik ameliyatı her mevsimde yapılabilir"
Bademcik ameliyatının herhangi bir mevsimi olmadığına dikkati çeken Rahimi, "Ne zaman ameliyata ihtiyaç duyulursa o zaman yapılabilir. Halk arasında; 'Şubat ayında yapılsın, soğuk havada yapılsın, yazın yapılmaz' derler. Hayır, kesinlikle böyle bir şey yoktur. Bademcik ameliyatı her mevsimde yapılabilir, artık kanama kontrolü çok daha ileri teknolojilerde yapıldığı için yazın bademcik daha çok kanar bir efsane olarak kaldı. Her mevsimde bademcik ameliyatı olabilirsiniz." İfadelerini kullandı. (İLKHA)
